Verschenen in: Koenen, I. (2016, 13 december). Afwijkingen doorbreken balans UAV-gc. Cobouw.nl. https://www.cobouw.nl/marktontwikkeling/nieuws/2016/12/afwijkingen-doorbreken-balans-uav-gc
Opdrachtgevers misbruiken hun machtspositie door massaal uitzonderingen te maken op de spelregels van de UAV-gc. Chris Jansen roept marktpartijen op onredelijke bepalingen aan te kaarten bij de Commissie van Aanbestedingsexperts.
Uit een brede inventarisatie blijkt dat maar liefst 75 procent van de marktpartijen problemen ervaart met de toepassing en uitleg van de UAV-gc.”En dan helpt het eigenlijk niet om de regels aan te passen”, concludeerde Chris Jansen, hoogleraar aan de universiteiten van Tilburg en Amsterdam tijdens het jubileum van Rozemond Advocaten in het Maritiem Museum in Rotterdam. Jansen schreef ruim tien jaar geleden mee aan de spelregels en is nu betrokken bij de herziening, omdat de spelregels in de praktijk tot veel frustratie leiden. De spelregels horen bij d&c-contracten waarbij de markt zowel het ontwerp uitwerkt als de uitvoering. Per jaar gaat het om tientallen projecten, vooral bij complexe infrawerken.
Vanaf volgend voorjaar verwacht de speciale brede commissie te gaan herschrijven om in 2018 een nieuwe versie te kunnen presenteren. “De bodem bijvoorbeeld, geeft regelmatig problemen. Tijdens de uitvoering van een infraproject blijkt de werkelijkheid
regelmatig af te wijken van wat in de tenderfase aan de orde was. Heeft dan de opdrachtgever de verkeerde gegevens verstrekt of heeft de opdrachtnemer niet genoeg nader onderzoek gedaan.”
Het kan gaan om grondeigenschappen, maar ook explosieven of kabels en leidingen.
De discussie over de bodem speelt nu hoog op bij het conflict over de Westfrisiaweg, maar was eerder aan de orde bij onder meer de A4 Schiedam, N61 en de AlS Maasvlakte-Vaanplein. Binnen de commissie is geopperd om het infopakket van de opdrachtgever uit de tenderfase leidend te verklaren en afwijkingen in de praktijk te behandelen als meerwerk. “Dat is nu absoluut niet de praktijk. Het lijkt mij een goede oplossingsrichting.” Jansen is aangenaam verrast over het effect van de Marktvisie die doorwerkt bij het nadenken over de herziening. “Er is brede bereidheid om elkaars belangen te zien en mee te denken over een werkbare oplossing, waar iedereen mee uit de voeten kan.”
Frustratie
Ook de zogenoemde wijzigingen zorgen voor veel frustratie. Wijzigingen die de opdrachtgever oplegt, hebben meestal een prijskaartje. Gevolg is dat aansluitend gebakkelei ontstaat of er wel sprake is van een wijziging. In theorie kan de bouwer een wijziging negeren als geen duidelijkheid bestaat over de meerkosten en de consequenties voor de planning. Aan de andere kant is de wil van de opdrachtgever leidend en is meestal sprake van een strakke uitvoeringsplanning.
Jansen heeft contracten gezien met 1500 Voorstellen tot Wijziging (VtW).
“Dan moet je je toch serieus afvragen of de opdrachtgever wel de juiste contractvorm heeft gekozen. Waarschijnlijk was dan een traditioneel contract een stuk effectiever geweest. Twintig jaar geleden was deze opmerking vloeken in de kerk, maar die perceptie is gekanteld. Soms is een opgave zo complex dat het beter is om de ontwerpfase los te koppelen van de uitvoeringsfase.”
Advocaat Rob Bleeker ziet in zijn praktijk bij Rozemond Advocaten nog veel geworstel met de UAV-gc. Hij schreef een boek over het fenomeen. Opdrachtnemers hebben weinig keus: het slikken of stikken bij het accepteren van de afwijkingen. Wie de voorwaarden niet zit zitten, staat buitenspel en met lege handen. Protesten worden meestal genegeerd. “Bouwen is afwijken, dat is onvermijdelijk.” De verantwoordelijkheid voor bodemgesteldheid is daarbij een steeds terugkerend probleem. “Je ziet dat opdrachtgevers daarover liefst zo min mogelijk informatie verstrekken. Is die namelijk onjuist, dan dragen zij de consequenties. Of de informatie wordt voorzien van allerlei disclaimers. Het is een praktijk die nu leidt tot een uiterst inefficiënt bouwproces.”
Bleeker zou het liefst zien dat opdrachtgevers de UAV-gc een-op-een zouden toepassen, maar beseft dat de praktijk van afwijkingen waarschijnlijk niet is te doorbreken. Daarom pleit hij om afwijkingen op een grijze lijst te plaatsen, zoals nu in het consumentenrecht is geregeld.
“Dan kan de rechter in individuele gevallen toetsen op redelijkheid van de betreffende afwijkingen. Net als consumenten hebben bouwers weinig keus om de voorgelegde voorwaarden te accepteren.”
Bekijk hier het originele artikel: 2016-Afwijkingen-doorbreken-balans-UAV-GC-Cobouw-13-december-2016
Laat een reactie achter