In de bouw zien we regelmatig dat projecten niet op tijd worden afgerond. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Om er een paar te noemen: men is te laat gestart, de benodigde vergunningen waren niet op tijd rond of beslissingen zijn te laat genomen. Dit kan ertoe leiden dat de opdrachtgever of de aannemer schade lijdt: ‘vertragingsschade’ of ‘stagnatieschade’.
In een serie blogs zal ik dit onderwerp vanuit verschillende invalshoeken belichten. Te beginnen bij het geval waarin de opdrachtgever schade lijdt door een vertraging die is veroorzaakt door de aannemer. In de praktijk leidt dit namelijk nogal eens tot conflicten, met name over de vraag 0f er sprake was van een overschrijding van de bouwtermijn.
De verplichting om het werk tijdig op te leveren
Op de meeste aannemingsovereenkomsten is een set standaardvoorwaarden (UAV-2012 of de UAV-GC 2005; hierna ‘de UAV’) van toepassing. In deze standaardvoorwaarden zijn met name tijdsverplichtingen voor de aannemer in het leven geroepen. Een van de belangrijkste is de verplichting om het werk op tijd op te leveren.
Hiernaast heeft een aannemer nog een andere categorie tijdsverplichtingen, zoals bepaalde meldplichten bij eigen financiële aanspraken. Hierover leest u meer in deze blog.
Bouwtijd, startdatum en oplevering
Uit de UAV volgt dat met ‘op tijd’ wordt bedoeld: binnen de bouwtijd. De bouwtijd kan worden uitgedrukt in een aantal werkbare werkdagen of een aantal kalenderdagen, -weken of -maanden, maar ook door een bepaalde fatale opleverdatum in de overeenkomst op te nemen.
Is de bouwtijd uitgedrukt in een aantal werkbare werkdagen of een aantal kalenderdagen, -weken of -maanden? Dan volgt uit de UAV dat de bouwtijd start op de vijfde werkdag nadat het werk is opgedragen aan de aannemer. Maar let op: uit een uitspraak van de RvA volgt dat deze startdatum moet blijken uit overeenkomst en bestek; een bij de aanbesteding gevoegde planning heeft doorgaans geen status.
Is er een fatale opleverdatum opgenomen? Dan is er op grond van de UAV in principe maar één oplevering. Spreken partijen tijdens de uitvoering van het werk af om een onderdeel van het werk buiten de oplevering te houden? Dan moet na de oplevering toch het gehele werk als opgeleverd worden beschouwd, aldus bestendige jurisprudentie van de RvA. De onderdelen die buiten de oplevering zijn gelaten zijn restpunten, behalve als partijen expliciet iets anders hebben afgesproken.
Deeloplevering
Dit is anders in het geval van deelopleveringen. Als partijen afspreken om delen van het werk apart op te leveren én de betreffende onderdelen en termijnen in het bestek vermelden, wordt elk onderdeel als afzonderlijk werk aangemerkt. Met name dit laatste punt is van belang: spreken partijen tijdens de uitvoering af om het werk gefaseerd in gebruik te nemen? Dan geldt dit niet als deeloplevering, zo blijkt uit een uitspraak van de RvA.
Is er sprake van een deeloplevering? Dan gelden de bepalingen uit de UAV die normaal gesproken van toepassing zijn op de oplevering van het hele werk nu voor de afzonderlijke delen.
Mijlpalen
In de UAV is ook de mogelijkheid opgenomen om af te spreken dat het werk op een zeker tijdstip tot op een bepaalde hoogte moet zijn gevorderd. In de UAV-GC heet dit tijdstip een ‘mijlpaal’. Wil de opdrachtgever gevolgen kunnen verbinden aan het niet halen van een mijlpaal door de aannemer, dan moeten partijen deze mijlpalen vooraf expliciet vastleggen.
Bouwtermijn overschreden, wat nu?
Als een aannemer de bouwtijd overschrijdt, of deelopleveringen of overeengekomen mijlpalen niet haalt, kan het zijn dat de opdrachtgever hierdoor vertragingsschade lijdt. Over deze schade, en wat de opdrachtgever dan te doen staat, gaat de volgende blog uit deze serie.
Meer informatie?
Deze blogserie is een samenvatting op hoofdonderwerpen van een aantal hoofdstukken uit mijn praktijkboek ‘Vertragingsschade in de bouw’, dat in 2e druk verkrijgbaar is het Instituut voor Bouwrecht (IBR). Op 14 mei 2024 verzorg ik bij het IBR een studiemiddag over dit onderwerp. Meer informatie over deze studiemiddag vindt u hier.
Bij vragen over dit onderwerp, bel mij gerust.
Laat een reactie achter